Logo voor Kunstkring de Ploeg ontworpen door Alida Pott
In 1918 wordt door een aantal jonge kunstenaars Kunstkring De Ploeg opgericht, als reactie op het artistieke klimaat in Groningen. De naam De Ploeg is bedacht door Jan Altink, één van de initiatiefnemers. De ploeg verwijst naar het omwoelen en het ontginnen van de braakliggende ‘kunstakkers’ in Groningen.
De Ploeg werd opgericht door de kunstenaars Johan Dijkstra, Jan Altink, Jan Wiegers, George Martens en Alida Pott. Zij hoopten door samenwerking tentoonstellingen te kunnen organiseren van de leden en daarnaast kunstenaars en publiek kennis te laten maken met de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van beeldende kunst, architectuur, literatuur in de vorm van exposities en lezingen.
De Ploeg leden trokken vaak het Reitdiepgebied in om daar te schilderen. Ze moesten alles per fiets afleggen en boerderij, uitspanning het Blauwborgje nam daarom een belangrijke sleutelpositie in. De boerderijtjes en kerken zijn veelvuldig geschilderd, met name de kerk van Oostum.
In 1921 maakte Jan Wiegers in Davos kennis met het expressionistische werk van Ernst Ludwig Kirchner. Wiegers introduceerde zijn kleurrijke, grillige en expressieve manier van schilderen bij zijn Groninger collega’s. Deze schildertechniek, waarbij verf werd gemengd met bijenwas en benzine, de wasverftechniek, werd door meerdere Ploegleden toegepast om het Groninger landschap met felle kleuren vast te leggen. Het werk van Van Gogh heeft ook enkele schilders beïnvloed, met name dat van Johan Dijkstra.
Typerend voor de onderwerpen die de Ploegschilders uitwerkten, waren allereerst de talrijke portretten die men van elkaar en van vrienden maakte. Daarnaast nam het Groninger landschap een prominente plaats in. Een relatief hoog geplaatste horizon, een door weg of sloot geaccentueerd perspectief en contrasterende kleurvlakken zijn de kenmerkende stijlelementen van de schilderijen uit de hoogtijdagen van De Ploeg. Favoriet was het schilderen in de open lucht.
Na 1926 wordt het werk van de Groninger Ploegschilders ingetogener en spreken we van ‘verhevigd impressionisme’. De Ploegleden Jan van der Zee en Wobbe Alkema en Hendrik Werkman ontwikkelden in dezelfde periode een geometrisch abstracte schilderstijl verwant aan het constructivisme.